భారతి - వాణి - కృతి
చక్రవర్తులు, రాజ్యపాలకులు, సేనాధిపతులు, మంత్రులు కూడా స్వయంగా ఘంటం చేతపట్టి,
అనేక రచనలను లోకానికి అందించారు.
ఈ సంస్కృతీ విభవ భోగం ప్రాచీనకాలంలోనే -
మన దేశంలో ఏర్పడింది.
ఇది మనకు గర్వ కారణం.
రాజ్య పాలనను చేపట్టిన స్వాతి తిరునాళ్ చేతిలో
కలం, కుంచె [తూలిక] - అలవోకగా రసరమ్య నాట్యాలు ఐనవి.
********************************************;
స్వాతితిరునాళ్ రాసిన 'పదం ':-
పల్లవి ;-
భారతి మామవ కృపయా నటజనార్తి-
భారహరణ నిరతయా!
వాసవాదిసురవినుతె తరణి శత-
భాసుర భూషణ లసితే!
హాసజిత కుందవితతే విమలముక్తా- హారకణ్ఠి గజేంద్రగతే!
అనుపల్లవి; శారద విధుమణ్డల సద్దర్ష మనోహరముఖి ;
కరణం ;
దాసభూత జనవిద్యా దానలోలే! పరదేవి
భాసుర చందన మార్గమద కుసుమ సు-
వాసితగాత్రి సు పావనశీలే! ||
నారదాదిమనోనిలయే! భువనత్రయ-
నాయికే కర్తాజ్ఞా నిలయే ;
చారు బాహు ధృతవలయే వికచ-
సారసాక్షి తోషిత భూవలయే ;
మార కార్ముక సుషమా చోర చిల్లియే వాణీ
వారిజ భవ దయితే వరవీణా-
వాదన లోల కరాంగుళిజాలే ||
సకలాగమమయరూపే నిఖిలలోక-
జనని సుధా మధురాలాపే!
అకలంక గుణ కలాపే! కరుణారస-
హతవివశ జనవిలాపే!
సకలే పద్మనాభ సరసిజసేవకవర-
శుక సనకాది మునీశ్వరవినుతే!
సోమకళాసదర్శామలఫాలే! ||
; [ శీర్షిక: గీతప్రభలు ]
===========================;
pallavi ;
bhArati mAmava k.rpayA natajanArtti-
bhAraharaNa niratayA
anupallavi; SArada vidhumaNDala
sad.rshamanoharamukhi ; karaNaM
vAsavAdisuravinute taraNisata-
bhAsura bhUSaNa lasitE
hAsajita kundavitate vimalamuktA-
hArakaNThi gajEndragate
dAsabhUta janavidyA dAnalOle paradevi
bhAsura candana m.rgamada kusuma su-
vAsitagAtri supAvanashIle ||1||
nAradAdimanonilaye bhuvanatraya-
nAyike k.rtAj~nAnilaye
cArubAhudh.rtavalaye vikaca-
sArasAkshi toShitabhuuvalaye
mArakArmukhasushhamAcoracilliyuge vANI
vArijabhavadayite varavINA-
vAdanalolakarAN^gulijAle ||2||
sakalAgamamayaruupe nikhilaloka-
janani sudhAmadhurAlApe
akalaN^kaguNakalApe karuNArasa-
hatavivashajanavilApe
sakale padmanAbhasarasijasevakavara-
shukasanakAdimunIshvaravinute
somakalAsad.rshAmalaphAle ||3||
[ SIrshika: giitaprabhalu ]
********************************,
భారతి :- వాణి - కృతి ;-
భారతి :- భరతమాత - అని స్వాతంత్ర్య పోరాట సమయాన , బహుళవ్యాప్తికి వచ్చిన చక్కని పదం.
మనమంతా భారతీయులం, భరతజాతి, నవ భారతం, భారతావని; భవ్య భారతి ;
"భారత మాతకు జేజేలు!" మొదలైన పదలహరి.
] ] భారతి - సరస్వతీ దేవి, వాణి - అని అర్ధం.
] భరతుడు శకుంతల కుమారుడు;
భరత వంశము, భరత వర్షము = యుగము;
ఇత్యాది పదావళి.
==================;
భారతి :- bharatamaata - ani swaatamtrya pOraaTa samayaana , bahuLawyaaptiki wachchina chakkani padam.
manamamtaa BAratiiyulam, bharatajaati, nawa BAratam, bhaarataawani; bhawya bhaarati ;
"bhaarata maataku jEjElu!" modalaina padalahari.
] ] భారతి - saraswatI dEwi, వాణి - ani ardham.
] bharatuDu Sakumtala kumaaruDu;
bharata wamSamu, bharata warshamu = yugamu;
ityaadi padaawaLi.
***************************** ;
FBuk :- Maharaja Swathi Thirunal's compositions ;
Kusuma Piduri ; December 11 at 5:28pm;
అనేక రచనలను లోకానికి అందించారు.
ఈ సంస్కృతీ విభవ భోగం ప్రాచీనకాలంలోనే -
మన దేశంలో ఏర్పడింది.
ఇది మనకు గర్వ కారణం.
రాజ్య పాలనను చేపట్టిన స్వాతి తిరునాళ్ చేతిలో
కలం, కుంచె [తూలిక] - అలవోకగా రసరమ్య నాట్యాలు ఐనవి.
********************************************;
స్వాతితిరునాళ్ రాసిన 'పదం ':-
పల్లవి ;-
భారతి మామవ కృపయా నటజనార్తి-
భారహరణ నిరతయా!
వాసవాదిసురవినుతె తరణి శత-
భాసుర భూషణ లసితే!
హాసజిత కుందవితతే విమలముక్తా- హారకణ్ఠి గజేంద్రగతే!
అనుపల్లవి; శారద విధుమణ్డల సద్దర్ష మనోహరముఖి ;
కరణం ;
దాసభూత జనవిద్యా దానలోలే! పరదేవి
భాసుర చందన మార్గమద కుసుమ సు-
వాసితగాత్రి సు పావనశీలే! ||
నారదాదిమనోనిలయే! భువనత్రయ-
నాయికే కర్తాజ్ఞా నిలయే ;
చారు బాహు ధృతవలయే వికచ-
సారసాక్షి తోషిత భూవలయే ;
మార కార్ముక సుషమా చోర చిల్లియే వాణీ
వారిజ భవ దయితే వరవీణా-
వాదన లోల కరాంగుళిజాలే ||
సకలాగమమయరూపే నిఖిలలోక-
జనని సుధా మధురాలాపే!
అకలంక గుణ కలాపే! కరుణారస-
హతవివశ జనవిలాపే!
సకలే పద్మనాభ సరసిజసేవకవర-
శుక సనకాది మునీశ్వరవినుతే!
సోమకళాసదర్శామలఫాలే! ||
; [ శీర్షిక: గీతప్రభలు ]
===========================;
pallavi ;
bhArati mAmava k.rpayA natajanArtti-
bhAraharaNa niratayA
anupallavi; SArada vidhumaNDala
sad.rshamanoharamukhi ; karaNaM
vAsavAdisuravinute taraNisata-
bhAsura bhUSaNa lasitE
hAsajita kundavitate vimalamuktA-
hArakaNThi gajEndragate
dAsabhUta janavidyA dAnalOle paradevi
bhAsura candana m.rgamada kusuma su-
vAsitagAtri supAvanashIle ||1||
nAradAdimanonilaye bhuvanatraya-
nAyike k.rtAj~nAnilaye
cArubAhudh.rtavalaye vikaca-
sArasAkshi toShitabhuuvalaye
mArakArmukhasushhamAcoracilliyuge vANI
vArijabhavadayite varavINA-
vAdanalolakarAN^gulijAle ||2||
sakalAgamamayaruupe nikhilaloka-
janani sudhAmadhurAlApe
akalaN^kaguNakalApe karuNArasa-
hatavivashajanavilApe
sakale padmanAbhasarasijasevakavara-
shukasanakAdimunIshvaravinute
somakalAsad.rshAmalaphAle ||3||
[ SIrshika: giitaprabhalu ]
********************************,
భారతి :- వాణి - కృతి ;-
భారతి :- భరతమాత - అని స్వాతంత్ర్య పోరాట సమయాన , బహుళవ్యాప్తికి వచ్చిన చక్కని పదం.
మనమంతా భారతీయులం, భరతజాతి, నవ భారతం, భారతావని; భవ్య భారతి ;
"భారత మాతకు జేజేలు!" మొదలైన పదలహరి.
] ] భారతి - సరస్వతీ దేవి, వాణి - అని అర్ధం.
] భరతుడు శకుంతల కుమారుడు;
భరత వంశము, భరత వర్షము = యుగము;
ఇత్యాది పదావళి.
==================;
భారతి :- bharatamaata - ani swaatamtrya pOraaTa samayaana , bahuLawyaaptiki wachchina chakkani padam.
manamamtaa BAratiiyulam, bharatajaati, nawa BAratam, bhaarataawani; bhawya bhaarati ;
"bhaarata maataku jEjElu!" modalaina padalahari.
] ] భారతి - saraswatI dEwi, వాణి - ani ardham.
] bharatuDu Sakumtala kumaaruDu;
bharata wamSamu, bharata warshamu = yugamu;
ityaadi padaawaLi.
***************************** ;
FBuk :- Maharaja Swathi Thirunal's compositions ;
Kusuma Piduri ; December 11 at 5:28pm;
కామెంట్‌లు
కామెంట్‌ను పోస్ట్ చేయండి